Lesson 11  Answers 

Page 52

Ekzercu vin! – Exercise yourself!

Ĉu vi respondis jam?  – Ne, mi respondos morgaŭ  Have you replied already?  – No, I’ll reply tomorrow.

Ĉu vi lavis jam la aŭton? – Ne, mi lavos ĝin morgaŭ.   Have you waŝed the car already?  – No, I’ll waŝ it tomorrow.

Ĉu vi elektis jam?  – Ne, mi elektos morgaŭ.  Have you chosen already?  No, I’ii choose tomorrow.

Ĉu vi legis jam la gazeton?  – Ne, mi legos ĝin morgaŭ.  Have you ready the paper already?  No, I’ll read it tomorrow.

Ĉu vi decidis jam?  – Ne, mi decidos morgaŭ.   Have you already decided?  No, I’ll decide tomorrow.

Ĉu vi serĉas jam en la biblioteko?  – Ne, mi serĉos tie morgaŭ.  Have you searched in the library already?  No, I’ll searĉ there tomorrow.

Duko – dukino    ĉevalo – ĉevalino   praavo – praavino   Duke – duchess   horse – mare   great-grandfather –  great-grandmother

leonino – lioness    dentistino  –  female dentist  katidino – female kitten

Note:  as in English ‘dentist’, ‘katido’ etc may be of either sex.  The sex is not explicit.  If it is necessary to emphasis the male sex, the custom is to use ‘vir’ as in ‘virkato’ – tomcat.

Hundidino – female puppy   Hundetino  – female little dog age not explicit.

Bakos – will bake    bakejo – bakery  bakistino – female baker    bakistejo – a place for bakers (not necessary for baking)    gebakistoj – bakers of both sexes (married status not explicit!)     misbaki – bake in error or badly    bakejegoj – super bakeries     

Revise Part-of-Speech Endings – Note;  The rule here is that if the root plus ‘ending’  makes sense then it is legitimate.     These endings are really ‘classes’ or ‘categories’ with their own broad meanings not readily expressed in English.  Have a go at expressing their meaning!  An equivalent in English might be ‘-ly‘ which often indicates an action or quality is being modified.

intenci > intenca – intentional   intence– intentionally   intencoj – intentions    intencita – intended   intencita – on purpose   intencas – intends   intencus – would intend

Note: ‘-it‘ is explored fully in lesson x.  Unfortunately English uses ‘-s’ for plurals (but not all of them) and for third person singular verbs, so ‘-s’ as an ending does not carry unique meaning in itself.

esperi > espero – hope    esperita – hoped    esperas – hopes / esperoj – hopes    esperos – will hope    esperplena – hopeful

Note:  traditionally ‘espera’ is not considered to be sufficiently clear.  Perhaps it means ‘with hope‘

atendi – wait, expect >  atende – (in) waiting    atendu – wait!  atendis – waited     atendita – (a)waited    atendus – would wait (if necessary)    atendo – waiting   atenda – for waiting   atendejo – waiting room

Page 53

Kiom da gefratoj vi havas?  [Mi havas] tri fratojn kaj unu fratinon  – How many brothers and sisters do you have?  [I’ve] three brothers and one sister.

Kiom da gekuzoj vi havas?  [Mi havas] tri kuzojn kaj unu kuzinon  –  How many cousins male or female do you have?  [I’ve] three male cousins and one female one.

Kiom da geamikoj vi havas?  [Mi havas] tri amikojn kaj unu amikinon  –  How many friends male or female do you have?  [I’ve] three male friends and one female one.

Note:  ‘da’ means ‘amount of’

Skribaj Ekzercoj – Writing Exercises

bofilo – son-in-law    edzinoj – wives    gepatroj – parents (fathers and mothers)     gefrato – brother-in-law    avo – grandfather    nevino – niece    filinoj – daughters    avino – grandmother    reĝino – queen    nevoj – nephews    nepo – grandson    gekuzoj – male and female cousins

1.  Ĉu vi opinias, ke viaj gepatroj ŝatos la geedziĝon?

2.  Mi komencas dubi, ĉu mi plaĉas al via fratino?

3.  Certe estas tro frue por paroli pri idoj

4.  La kotizo estos malpli alta, se ni iros al al kongreso kiel geedza paro.

5.  Petro insistas, ke li volas edziĝo al Helena kiel eble plej baldaŭ

Note:  La kotizo estos malpli alta, se ni iros al la kongreso kiel geedza paro.   The fee will be lower (less high) , if we go to the congress as a married couple.   This emphasises the fact.

La kotizo estus malpli alta, se ni irus al la kongreso kiel geedza paro.   The fee would be lower (less high) , if we were to go to the congress as a married couple.   This emphasises the conditionality!

rapida – quick, fast    rapidas – be fast, quick       rapide – quickly, speedily    rapido – speed

Li estas la plej rapida leganto en la klaso

La hundo tro rapidas inter la homoj

Ŝi respondis rapide ĉar ŝi bone komprenis la parolon.

Mia rapido estas certe mapli ol via, ĉar vi iras per aŭto

eraros – will make mistakes    eraroj – errors    erare – by mistake    erara – mistaken

Se ni kantos tor rapide ni eraros pli ofte

Kiom da eraroj vi faris hodiaŭ?

Ŝi erare diris ‘kiel’ anstataŭ ‘kial’

Ili havas multajn erarajn opiniojn

vidus – would see  (if possible)   vido – view    revidi – see again    vida – visual    vidu – behold!    vidita – seen   vide – by sight

Se vi starus tie, vi vidus nenion – If you (were to) stand there, you would see nothing

Mia vido estas bona.  Mi povas vidi multon.  My view is good.  I can see a lot.

Mi ne volas revidi tiun filmon.  I do not want to see that film again.

Vidu mian bildon, mi petas.  Ĝi ankaŭ estas bona.    See my picture, please.  It is a good picture too

Unufoje vidita, nenima forgesita   Once seen, never forgotten

Aŭde vi ne haltus, vide vi ŝatus ĝin tuj.

kuiras – cooks    kuiristo – cook    kuire – by cooking    kuirita – cooked    kuirejoj – kitchens    gekuiristoj – cooks male and female    kuirista – cook’s    kuireja – kitchen’s    rekuirus – would cook again

Ŝi kuiras bone ĉiam – she always cooks well

Lia patrino estas malbona kuiristo – His mother is a bad cook

Mi vundis [wounded] mian fingron kuire.  I hurt my finger cooking. 

Tiu granda domo havas kelkajn kuirejojn – That big house has several kitchens

Mia fratino laboras kiel kuiristino – My sister works as a cook

Mi ne havas kuiristan ĉapelon, ĉu vi?  – I don’t have a cook’s hat, have you [one]

La kuireja pordo estas rompita – The kitchen door is broken.

Mi ne volus manĝi tion se vi rekuirus ĝin – I would not want to eat that if you were to recook it.

Translate / Traduku

P.  Helena, kara, kial ni faras tiun liston?

H.  Ĉar mi jam pensas serioze pri nia geedziĝa tago.  Ni devas decidi tuj kiom da gastoj ni povos havi.  La preĝejo, se vi memoras, estas tre malgranda.  Niaj gepatroj kaj gefratoj estos tie kompreneble.  Geonkloj kaj gekuzoj estos supozeble inter la gastoj.  Sed kiom da aliaj homoj?  Tiu estas malfacila problemo

P.  Mi vidu la liston.  Ni devos solvi la problemon kune.