Lesson 3   Example Answers / Ekzemplaj Solvoj

Page 12

Ekzercu vin! 

La birdoj kantas – ĉu la birdoj kantas?

La ĉevalo estas bela – ĉu la ĉevalo estas bela?

Tiu idioto ridas –  ĉu tiu idioto ridas?

Li estas la sola homo sur la vojo – ĉu li estas la sola homo sur la vojo?

Ni estas en la kamparo – ĉu ni estas en la kamparo?

Kie estas la aŭto?  Ĝi estas en la kamparo, sur la vojo

Kie estas Petro? – Li sidas en la aŭto, apud Helena

paĝo 13

Kie estas la bovinoj? – Ili estas en la kampo

Kie estas la ŝafoj? – Ili estas en la alia kampo.

Kie estas la idioto?  –  Li estas en la alia aŭto.

Kie estas la ĉokolado? –  Ĝi estas en la skatolo.

Kie estas la virino?  – Ŝi sidas apud la idioto.

Ĉu vi ridas?  – Jes, vi ridas.  Ne, vi ne ridas

Ĉu la suno brilas?  – Jes, la suno brilas.  Ne, la suno ne brilas

Ĉu  la noktoj [nights] estas longaj? – Jes, la noktoj estas longaj.  Ne, la noktoj ne estas longaj.

Ĉi tiu idioto kredas, ke li estas la sola homo sur la vojo?  Jes, tiu idioto kredas, ke li estas la sola homo sur la vojo.  Ne, tiu idioto ne kredas, ke li estas la sola homo sur la vojo

Ĉu ŝi estas bela? – Kompreneble jes

Ĉu la ĉevalo flugas? – Efektive ne

Ĉu la suno kantas? – Efektive ne

Ĉu la aŭto estas sur la tablo? – Efektive ne

Ĉu la kafo estas preta – Kompreneble jes

Pattern Practice – Example creations

Mi kredas, ke en la aŭto sidas idioto  :  I believe an idiot sits / is sitting in the car

Li diras, ke la ĉevalo estas bela  :  He says the horse is beautiful

Ĉu vi opinias, ke mi estas bela?  :  Do you think I am beautiful

Ni suspektas, ke la libroj ne estas pretaj  :  We suspect the books are not ready

Ŝi ne kredas, ke la studento ne laboras en la vespero  :  She doesn’t believe the student doesn’t work in the evening (!)

Ili komprenas ke la ŝafoj estas en la alia kampo  :  They understand the sheep are in the other field.

 Notes

‘ke’ [‘that’ – introducing a statement] must not be omitted in Esperanto as it ensures clarity at all times.

‘sidas’ – Esperanto prefers to use the simple form.  It can translate ‘is sitting’ literally but prefers to use an adverb, if it needs to emphasise that an action is continuing over time.   Similarly it expresses ‘does sit’ by ‘prefers to sit’ or by an adverb if the nuance is essential.   Note that in negative statements English cannot use the simple form but must resort to using a participle or auxillary verb like ‘do’.

‘opinias’ – as always, stress the second last syllable – o-pi-NI-as

paĝo 14

Ni ne povas danci  :  We can’t dance

Ĉu vi povas flugi :  Can you fly?

Tre plaĉus al mi labori en la vespero  :  I would like very much working / to work in the evening 

Ne eblas dormi en la tago :  It’s not possible to sleep in the day.  OR  Sleeping is not possible in the day.

Helena deziras sidi sub arbo  :  Helena wants to sit under a tree.

Petro rifuzas kanti  :  Peter refuses to sing

La idiotoj komencas labori en la vespero  :   The idiots started to work / working in the evening

Mi rajtas rigardi al la ĉevalo  :  I have a right to look at the horse.

Notes

komencas labori – starts working / to work   Esperanto always uses the simpler, infinitive form.

Mi ne ploras – I am not crying

Vi laboras efektive –  You really work / You really are working

Ni kompreneble sidas en la aŭto – We of course sit / are sitting in the car

Li ne dormas – He is not sleeping / does not sleep.

Ili eble ridas – They are possibly laughing /  They may be laughing

Ŝi kompreneble dancas – She dances / is dancing of course

Ĝi efektive haltas apud la arbaro – It actually stops near the wood.

Petro eble ludas – Peter possibly plays / is possibly playing / may be playing

La ĉevaloj ne staras [stand] tie – The horses don’t stand / are not standing there.

Skribaj ekzercoj / Written exercises

We sleep – Ni dormas  You stand – Vi staras   They sing – Ili kantas   I’m not working – Mi ne laboras

It shines – Ĝi brilas   He believes – Li kredas   We look – Ni rigardas   She understands – Ŝi komprenas

I don’t sing – Mi ne kantas    He’s not laughing – Li ne ridas

1.  Ni ne rajtas halti sur la aŭtovojo – we do not have the right to stop on the motorway.

2.  Mi rifuzas sidi sub la arbo – I refuse to sit under the tree.

3.  Ĉu vi povas kanti?  – Can you sing?

4.  Plaĉus al mi rigardi al la fiŝoj – I would like to look at / watch the fish.

5.  Li rifuzas diri, ke ŝi estas bela  – He refuses to say she is beautiful

6.  Ŝi ne permesas al tiu idioto labori en la ĝardeno –  She does not allow the idiot to work in the garden.

7.  Tiu virino komencas danci en la kampo! That woman is starting to dance in the field!

8.  Mi ne povas dormi apud la vojo – I can’t sleep near the road.

9.  Ĉu la studentoj rajtas labori en la vespero? – May (can) the students (Do the students have the right to) work in the evening?

10.  La aliaj viroj estas lacaj;  ili ne deziras kanti  – The other men are tired;  they do not want to sing

Note

Esperanto maintains the distinction between povi = ‘can, be able to’ and rajti = ‘have a right to’.  You have also met permesi = ‘permit, give permission to/for’. 

Translate / Traduku

H.  Don’t you understand, Peter?  The sun is shining, and I don’t like sitting beside the road in a very warm car.

                Ĉu vi ne komprenas, Petro ?  La sun brilas, kaj ne plaĉas al mi sidi apud la vojo en tre varma aŭto.

P.  Yes, Helen.  I (do) understand.  But look, the fields are green and beautiful.  It is in fact possible to sit in a field, isn’t it?

                Jes, Helena.  Mi (ja) komprenas.  Sed rigardu, la kampoj estas verdaj kaj belaj.  Efektive eblas sidi en kampo, ĉu ne?

H.  It’s possible, yes, but I’m looking at the cows and sheep – and at that large horse.  I don’t think I should like to sit in a field.

                Eblas, jes, sed mi rigardas al la bovinoj kaj ŝafoj – kaj al tiu granda ĉevalo.  Mi opinias, ke ne plaĉus al mi sidi en kampo.

P.  Of course not, my dear.  I am an idiot.  But do you see?  That wood is very beautiful, isn’t it?  Would you perhaps like to sit with me under the trees?

                Kompreneble ne, mia kara.  Mi estas idioto.  Sed ĉu vi vidas?  Tiu arbaro estas tre bela, ĉu ne?  Ĉu eble plaĉus al vi sidi kun mi sub la arboj?